დაბინძურებულმა საკვებმა შესაძლოა სერიოზული ზიანი მიაყენოს როგორც მომხმარებებლის ჯანმრთელობას, ისე კვების ობიექტის რეპუტაციას.

წარმოგიდგენთ საკვების დაბინძურების 4 გამომწვევ მიზეზს.

გარდა ჩვენთვის ნაცნობი სამი ძირითადი ზიანისა: ქიმიური, ფიზიკური, ბიოლოგიური, არსებობს ალერგენული ტიპის ზიანიც. ნებისმიერი პროდუქტი საზიანო ხდება ამ ოთხი მიზეზით.

სწორედ ამიტომ ავალდებულებს კვების ბიზნესს კანონი, აკონტროლონ საკვები რომლებსაც ისინი აწარმოებენ, დაცული იყოს ამ ტიპის საფრთხეებისგან.

დაბინძურებული საკვების მიღებით გამოწვეული შედეგები შესაძლოა იყოს მძიმედ მომწამვლელი და სასიკვდილოც კი.

კრიტიკულად მნიშვნელოვანია გავიაზროთ ეს საფრთხეები და მუდმივად ვიზრუნოთ მის პრევენციაზე.

1. საკვების ქიმიური დაბინურება:

ეს არის პროცესი, როდესაც საკვებში ხვდება ქიმიური ნივთიერება. დასუფთავების და დეზინფექციის პროცესში, სამზარეულოში ხშირად გამოიყენება ქიმიკატები, რომლითაც ასევე იწმინდება საკვებთან კონტაქტში არსებული ზედაპირები. გასაკვირი არც არის, რომ არსებობს საფრთხე, ისინი მოხვდნენ საკვებში, თუ სწორად და საფუძვლიანად არ მოხდა მათი მოშორება ზედაპირიდან რომელზედაც მზადდება საკვები.

ყველა, ვინც იღებს მონაწილეობას მზადების პროცესში, უნდა იყოს დარწმუნებული, რომ საკვები, რომელსაც ისინი ამუშავებენ, სუფთაა ქიმიური დაბინძურებისგან. ამაში დასარწმუნებლად საჭიროა ჩამოთვლილი მოქმედებების შესრულება:

• ქიმიკატები უნდა იყოს შენახული საკვებისგან რაც შეიძლება შორს, მათთვის ცალკე გამოყოფილ ოთახში.
• ქიმიკატების გამოყენებისას, გათვალისწინებული უნდა იყოს მწარმოებლის ინსტრუქცია ზედმიწევნით სწორად.
• დასუფთავების პროცესში ნებისმიერი საკვები უნდა იყოს თავდახურული, რომ მასში ქიმიკატმა ვერ შეაღწიოს.
• ობიექტებმა უნდა გამოიყენონ მხოლოდ დადასტურებული პროდუქცია, და ითანამშრომლონ მწარმოებელთან, რომელიც მისცემს გარანტიას რომ მისი ხსნარების გამოყენება შესაძლებელია საკვებთან შეხებაში არსებულ ზედაპირებზე.

2. საკვების მიკრობული დაბინძურება:

მიკრობული დაბინძურება ხდება საკვებში მიკროორგანიზმების მოხვედრისას: ბაქტერიები, ვირუსები, ობი, ტოქსინები და ა.შ. ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს სხვადასხვა მიზეზით:

• არასაკმარისად მომზადებულ ქათმის ხორცში ხვდება გამპილობაქტერიები.
• სალმონელას, რომელიც ცხოვრობს ცხოველის ნაწლავებში, შეუძლია გადავიდეს სხვა საკვებზე ცხოველის სიკვდილის შემდეგაც.
• მაღალი რისკის შემცველი პროდუქტების შენახვის დროს, მზა და უმი საკვები უნდა განცალკევდეს, რომ არ მოხდეს ჯვარედინი დაბინძურება.
• თევზები და მოსულკები შესაძლოა ჭამდნენ ისეთ ორგანიზმებს, რომელსაც შეუძლია ზიანის მოტანა ადამიანებისთვის, თუ მას შეჭამენ.

მიკრობიოლოგიური დაბინძურება საკვებით მოწამვლის შემთხვევებში ყველაზე გავრცელებულია.  მისი პრევენციის საუკეთესო გზა არის მკაცრი, მაღალი-სტანდარტის საკვების ჰიგიენის პრაქტიკის დანერგვა დაწესებულებაში. რაც გულისხმობს:

• ავად მყოფი თანამშრომელი უნდა დარჩეს ყოველთვის სახლში.
• მზა და უმი საკვები ყოველთვის უნდა მომზადდეს და შეინახოს განცალკევებით.
• საჭიროა მავნებლების რეგულარული კონტროლი დაწესებულებაში. 

3. საკვების ფიზიკური დაბინძურება:

საკვების ფიზიკური დაბინძურება ხდება უცხო ობიექტების მასში მოხვედრით. ეს შეიძლება მოხდეს ნებისმიერ დროს. ფიზიკურმა დაბინძურებამ შეიძლება მიაყენოს სერიოზული ზიანი მომხმარებელს (გაუტეხოს კბილი, გამოწვიოს ხრჩობა და ა.შ.).

ფიზიკური დაბინძურების მაგალითები: სამკაული, თმა, ქვა, მინის ნამსხვრევი...

საკვების მოსამზადებელ აღჭურვილობაზე არსებულმა დაზიანებამ, მაგალითად აფხეკილმა საღებავმა, ხის ნაფოტმა გატეხილი საჭრელი დაფიდან და სხვ. შესაძლოა ასევე შეაღწიოს საკვებში. ფიზიკური დამაბინძურებლები შესაძლოა იყვნენ მავნე ბაქტერიების მატარებლებიც, რამაც კიდევ უფრო მძიმე შედეგი შეიძლება გამოიწვიოს.

ფიზიკური დაბინძურების პრევენციისთვის:

• მომენტალურად უნდა შეიცვალოს დაზიანებული აღჭურვილობა.
• შემუშავებული უნდა იყოს ეფექტური სისტემა მავნებლების კონტროლისთვის.
• „დრეს კოდი“ . თანამშრომლებმა არ უნდა ატარონ სამკაული საკვების მზადების პროცესში. დაუშვებელია სამზარეულოში გრძელი, ან ხელოვნური ფრჩხილები, მანიკური.

4. საკვების ალერგენული დაბინძურება:

ალერგენული დაბინძურება ხდება როცა საკვები, რომელსიც იწვევს ალერგიულ რეაქციას, კონტაქტში შედის სხვა საკვებთან. მაგალითად, თუ ჩვეულებრივი პურის დასაჭრელად გამოვიყენებთ დანას, შემდეგ კი ამავე დანას პურზე, რომელიც არ შეიცავს გლუტენს.

არსებობს 14 ტიპის ალერგენი. ეს არის საკვები, რომლებსაც აქვს ალერგიული თვისებები.

ძირითადი ჩამონათვალი: გლუტენი, არაქისი, კვერცხი, მდოგვი, სოიოს მარცვალი, რძე, თევზი, მიწისთხილი,ხორბალი, ნიახური, მოლუსკები, სეზამის მარცვლები, სულფიტები და სულფურები, ლუპიდის მარცვლები და ა.შ.

ადამიანისთვის, რომელსაც აქვს ალერგია საკვებზე, საკმარისია უმცირესი რაოდენობით მისი მიღებაც კი, რომ გამოიწვიოს ფატალური შედეგი. ალერგენული დაბინძურების პრევენციისთვის უნდა მოხდეს შემდეგის გათვალისწინება:

• სანდო მომწოდებლის მოძიება, რომელიც აკონტრტოლებს პროდუქტის უსაფრთხოებას.
• ნებისმიერ ალეგენულ საკვებთან შეხებაში არსებული აღჭურვილობა, თუ ტილო უნდა იყოს განცალკევებული იმ აღჭურვილობისგან, რომელიც გამოიყენება სხვა საკვებისთვის.
• შენახვის დროს, უნდა მოხდეს ალერგენული საკვების განცალკევება სხვა საკვებისგან. იქნება ეს საყინულე, მაცივარი, საკუჭნაო თუ სხვა შესანხი ადგილი.
• მნიშვნელოვანია საფუძვლიანი დასუფთავება, დეზინფექციის ჩატარება სამზარეულოში, განსაკუთრებით ისეთი საკვების მომზადების შემდეგ, რომელიც შეიცავს ერთ ალერგენს მაინც.

ნებისმიერი საკვების დაბინძურებაა შესაძლებელი ჩამოთვლილთაგან ერთით მაინც: ქიმიური, მიკრობული, ფიზიკური, ალერგენული.

საკვების უსაფრთხოებისთვის, მნიშვნელოვანია, მუდმივად მოხდეს ზევით ჩამოთვლილი პრევენციული ზომების გატარება და მისი მუდმივი კონტროლი კვების ობიექტებში.

კომერციულ სამზარეულოში გამოსაყენებლად ნებადართული პროდუქტების ჩამონათვალი იხილეთ ბმულზე: პროდუქცია რესტორნებისთვის